Sine Aras Akten
Size bir öykü anlatayım… Violet Gibson’ın öyküsü bu.
Dublin’de bir iş ziyaretinde rastlantı eseri birinden duydum ismini. Bir kadın. Mussolini’yi kalbinden değil, burnundan vuran bir kadın… Hikayesi hatırlatılmalı belki.
Violet Gibson Kimdi?
Violet Gibson, 1876’da Dublin’de doğdu. Babası, İrlanda Lordlar Kamarası’nda yer alan zengin bir aristokrattı. Violet, ayrıcalıklı bir hayatın içinde büyüdü ama hiçbir zaman bu hayatın bir parçası olmaktan memnun olmadı.
Küçüklüğünden itibaren sorgulayan, öğrenmeye meraklı ve toplumun dayattığı kurallara uymayan biriydi. Katı muhafazakâr bir çevrede yetişmesine rağmen, genç yaşta farklı düşüncelere yönelmeye başladı: felsefeye, sosyal adalete ve ezilenlerin haklarına ilgi duydu.
Gençlik yıllarında derin bir manevi kriz yaşadı ve önce Katolikliğe yöneldi, sonra mistisizmle ilgilendi. O dönemde özellikle Tolstoy’un pasif direniş fikirlerinden ve sosyalist hareketlerden etkilenmişti.
Ancak hayatının asıl kırılma noktası, 1920’lerde Avrupa’da faşizmin yükselişini görmesiyle geldi. Violet, Londra ve Paris’teki entelektüel çevrelerde zaman geçirdi, ancak en sonunda faşizmin kalbine, İtalya’ya gitmeye karar verdi.
Mussolini’ye Suikast Girişimi
1926 yılına gelindiğinde, Benito Mussolini artık İtalya’nın mutlak lideriydi. Faşist rejimi güçlendirmiş, muhalifleri susturmuş ve İtalya’yı baskıcı bir diktatörlüğe dönüştürmüştü. Avrupa’nın geri kalanında da faşizmin yükselişi başlamıştı: Almanya’da Hitler, İspanya’da Franco, Britanya’da ise faşist sempatizanlar güç kazanmaya başlıyordu.
Violet Gibson, bu yükselen zulme karşı tek başına harekete geçmeye karar verdi. 7 Nisan 1926’da Roma’da Mussolini, büyük bir kalabalığın önünde konuşma yapıyordu. Violet, siyah bir elbise giymişti, yanında küçük bir tabanca taşıyordu. Kalabalığın arasına karıştı ve konuşmanın bitmesini bekledi.
Mussolini, konuşmasının ardından halkı selamlamak için ilerlediğinde, Violet tabancasını çıkardı ve ateş etti. Kurşun, Mussolini’nin burnunu sıyırdı. Eğer birkaç milimetre daha isabetli olsaydı, faşizmin tarihini değiştirebilirdi. Ama tabanca ikinci kez tutukluk yaptı.
Kalabalık hızla üzerine çullandı, polis onu linç etmek isteyen gruptan zor kurtardı. Mussolini, olayın ardından kendisini “Tanrı’nın koruduğunu” söyleyerek halkına seslendi. Olay, faşizmin daha da güçlenmesine bahane olarak kullanıldı.
Sonrası…
Violet Gibson hemen yargılanmadı. İngiliz hükümeti, onun akıl sağlığının yerinde olmadığını ilan etti ve Mussolini’yi öldürmeye çalışmasının siyasi bir eylem olmadığını söyleyerek olayı kapatmaya çalıştı.
Birkaç ay sonra, Violet İtalya’dan İngiltere’ye geri gönderildi ve ailesinin baskısıyla bir akıl hastanesine kapatıldı. Gerçek bir yargılanma bile olmadan, tam 30 yıl boyunca bir hücrede yaşadı. Ailesi onu unuttu, hükümet görmezden geldi, tarih kitapları onun adını bile anmadı.
1956’da Londra’da, kimsenin ziyaret etmediği bir hastane odasında öldü.
Günümüze Yansımaları
Bugün, dünya 1920’lerin Avrupa’sına rahatsız edici bir şekilde benziyor.
– Otoriter liderler, tıpkı Mussolini gibi, kendi ülkelerinde mutlak güç talep ediyor.
– Medyayı susturma çabaları, farklı sesleri bastırma eğilimi her geçen gün artıyor.
– Milliyetçilik dalgaları, yabancı düşmanlığı, kadın haklarına yönelik saldırılar ve bireysel özgürlüklerin kısıtlanması, tıpkı faşizmin yükseliş döneminde olduğu gibi yaygınlaşıyor.
Violet Gibson gibi insanlar var. Belki unutulan… bireysel direnişin ne kadar güçlü olabileceğini bize gösteren cesur insanlar. O, tarihin akışını değiştirebilecek bir hareket yaptı ama susturuldu. Onu delilikle suçlayanlar, aslında onun cesaretini yok etmek istiyorlardı.
Bugün, Violet Gibson’ın hikâyesini hatırlamak, yalnızca geçmişte kalmış bir olayın anısını yaşatmak değil—aynı zamanda günümüz dünyasında faşizme, baskıya ve otoriterliğe karşı sesleri yükseltmek için bir çağrı gibi.
Hey sen oradaki… Belki de en önemli soru şu: Bugün Violet Gibson olabilecek kaç kişi susturuluyor?
